Statiegeld in België: Een Langverwachte Maatregel
Statiegeld in België: Een Langverwachte Maatregel
In 2025 zou België eindelijk statiegeld moeten invoeren op plastic flessen en blikjes, een initiatief dat al lang op zich laat wachten. Dit besluit, genomen door voorgaande regeringen, heeft als doel de hoeveelheid zwerfafval aanzienlijk te verminderen. Uit recent onderzoek blijkt dat twee derde van de consumenten positief staat tegenover een dergelijk systeem, althans wanneer het gaat om het traditionele statiegeldsysteem. Het digitale alternatief kan op beduidend minder enthousiasme rekenen.
De Huidige Stand van Zaken
Het oorspronkelijke plan was om dit jaar een statiegeldsysteem te implementeren voor plastic flessen en metalen blikjes. Dit zou inhouden dat consumenten een kleine extra bijdrage betalen bovenop de prijs van hun drank, die ze kunnen terugvorderen bij het inleveren van de lege verpakking
. Helaas lijkt er momenteel weinig animo te zijn bij de nieuwe regeringen om dit plan daadwerkelijk uit te voeren. Statiegeld wordt in geen enkel regeerakkoord expliciet genoemd, wat de kans op een spoedige invoering aanzienlijk verkleint
Klassiek vs. Digitaal Statiegeld
Een belangrijk discussiepunt is de keuze tussen twee systemen:
- Het klassieke statiegeldsysteem met fysieke inzamelpunten
- Een innovatief digitaal systeem dat gebruik maakt van QR-codes op verpakkingen en afvalbakken
Consumentenorganisaties, waaronder Test Aankoop, geven de voorkeur aan het klassieke systeem. Dit wordt ondersteund door enquêteresultaten die aantonen dat consumenten meer vertrouwd zijn met en open staan voor het traditionele systeem, vergelijkbaar met wat al jaren wordt gebruikt voor glazen bierflesjes
Draagvlak onder de Bevolking
Als lid van de Statiegeldalliantie pleit Test Aankoop al geruime tijd voor de invoering van statiegeld op PET-flessen en blikjes. Recent onderzoek onder ongeveer 1.250 respondenten bevestigt dat ongeveer twee derde van de consumenten voorstander is van een dergelijk systeem
. Bijna 90% van de ondervraagden geeft aan bereid te zijn lege verpakkingen te bewaren en in te leveren bij een inzamelpunt. De bereidheid neemt echter af naarmate de afstand tot het inzamelpunt toeneemt. Een bedrag van €0,10 lijkt voor de meeste mensen een acceptabel statiegeld te zijn
Weerstand tegen Digitaal Statiegeld
Het enthousiasme voor een digitaal statiegeldsysteem is aanzienlijk lager. Minder dan de helft van de respondenten is bereid een speciale app te downloaden voor het verrekenen van statiegeld. Dit percentage daalt verder tot slechts 20% als de app toegang zou vereisen tot locatiegegevens en bankgegevens
. Vooral oudere consumenten staan sceptisch tegenover een digitaal systeem. Privacyzorgen en beperkte digitale vaardigheden vormen significante obstakels. Thuisscanners zouden mogelijk een oplossing kunnen bieden, maar de precieze werking hiervan is nog onduidelijk
Voor- en Nadelen van Digitaal Statiegeld
In 2023 heeft Vlaanderen pilootprojecten uitgevoerd met een digitaal systeem waarbij elke fles en elk blikje een unieke code krijgt. Deze code moet worden gescand met een smartphone of thuisscanner, samen met de afvalbak of zak waarin het wordt gedeponeerd. Het statiegeld zou dan automatisch worden bijgeschreven op de rekening van de gebruiker
Pluspunten:
- Potentieel lagere implementatiekosten
- Flexibiliteit in inzameling
- Mogelijkheid tot gedetailleerde afvalmonitoring
Minpunten:
- Beperkte toegankelijkheid voor bepaalde bevolkingsgroepen
- Privacyzorgen bij het delen van persoonlijke gegevens
- Technische uitdagingen en potentiële storingen
- Risico op fraude
Oproep tot Actie
Test Aankoop blijft ervan overtuigd dat statiegeld op blikjes en flesjes de meest effectieve manier is om zwerfafval te verminderen. Samen met partners van de Statiegeldalliantie hebben ze begin 2025 een open brief gestuurd naar de bevoegde ministers en formateurs, waarin ze aandringen op de spoedige invoering van een statiegeldsysteem
Voorkeur voor het Klassieke Systeem
Test Aankoop pleit voor een klassiek statiegeldsysteem, omdat dit voor iedereen toegankelijk is en de kans op fraude en privacyschendingen minimaliseert. Bovendien volgen ook andere Europese landen momenteel deze traditionele aanpak
. Voor meer informatie over duurzaamheidsinitiatieven in België, kunt u terecht op de website van de Vlaamse Milieumaatschappij. Het is duidelijk dat de invoering van statiegeld in België een complex proces is, maar met de juiste aanpak en voldoende politieke wil kan het een belangrijke stap zijn naar een schoner milieu en een meer circulaire economie.
Post Comment